Oxford’un Bilişsel ve Evrimsel Antropoloji Enstitüsü bilim insanlarının yürüttüğü ”İşbirliği Yapmak İyi mi? 60 Toplumda İşbirliği Olarak Ahlak Teorisinin Test Edilmesi” başlıklı, 60 toplumda 600’den fazla kaynak 600.000 kelime içeren etnografik ahlaki değerleri analiz eden çalışma;
Güncel Antropoloji dergisi, Cilt 60, Sayı 1, Şubat 2019’da yayınlandı.
https://doi.org/10.1086/701478
Araştırmanın yürütüldüğü toplumlar, avcı toplayıcı toplumlar.
Varılan sonuçlar çarpıcı.
Tüm toplumların yedi evrensel ahlaki kural olduğuna inandıklarını söylüyor araştırmacılar.
-Aileye yardım etmek,
-Grubunuza yardım etmek,
-Karşılık vermek,
-Cesur olmak,
-Diğerine saygı duymak,
-Tartışmalı kaynakları bölüşmek,
-Önceki haklara saygı duymak.
Ahlaki açıdan kötü olduğu kabul edilenler:
aileyi ihmal etmek, gruba ihanet etmek, karşılık vermemek, korkaklık, saygısızlık, haksızlık ve hırsızlık.
Her toplum, bu sosyal normları aynı şekilde sıralamaz veya önceliklendirmez, ancak birçok farklı toplumda benzersiz bir şekilde olumlu ve gözlemlenmiş olmaları, etik olarak ahlaki bir evrenselcilik olarak sıralananları desteklemektedir.
Araştırmayı yürüten ekibin başı, Oxford Üniversitesi’nden antropolog Oliver Scott Curry;
“Her yerde herkes ortak bir ahlaki kuralı paylaşıyor…Her yerdeki insanlar benzer sosyal sorunlarla karşı karşıya kalıyor ve bunları çözmek için benzer bir ahlaki kural kümesi kullanıyorlar” diyor.
Bizdeki biçimi ile söyler isek;
EDEB (Eline, diline, beline sahip olacaksın)
Dünyaya ve yaşama ‘ilerlemeci’ gözlükleri çıkarıp bakmayı deneyin diyor bu çalışma.
Giderek ağırlaşan insan sorunlarının çözümü bu bakıştan kurtulmaya bağlı.
