Geçtiğimiz asrın son 50 yılı ve 21. Asrın ilk çeyreğinde eğitim sistemimiz zaman zaman siyasete ve ideolojik düşüncelere alet edilegelmiştir. Öyle olmuştur ki aynı siyasi iktidarların değişen eğitim bakanları bir birini tekzip eden uygulamalara imza atmışlardır.
Gelinen noktada şu gerçeği baştan belirtelim. Eğitim sistemimizne yazık ki bugün, Milli Eğitimin Anayasası olarak kabul edilen Milli Eğitim Temel Kanununun 2. Maddesinde belirtilen Türk Milli Eğitiminin Genel Amaçlarını (*) gerçekleştirmekten ve başta iş dünyası olmak üzere eğitimin paydaşlarının beklentilerini karşılamaktan çok uzaktır.
Toplumsal ve ekonomik kalkınmanın temel unsuru eğitimdir. Bu manada eğitim bireyin;
➢ Aklının özgürleşmesini,
➢ Beden, zihin, ahlak, ruh ve duygu bakımlarından dengeli ve sağlıklı şekilde gelişmesini,
➢ Yeteneklerini keşfetmesini,
➢ Bilimsel düşünme, araştırma, sorgulama ve iletişim yetisinigeliştirmesini
➢ Birlikte iş yapma ve sosyal gelişimini gerçekleştirmesini,
➢ Analiz ve sentez yapma yeteneğini geliştirmesini,
➢ İnsan haklarına saygılı, kişilikli ve özgüven sahibi olmasını,
➢ Potansiyelini üst düzeyde kullanmasını ve
➢ Yaşadığı çağın gerektirdiği yeterlikleri/becerileri kazanmasını
hedeflemesi gereken bir süreçtir.
Bununla birlikte eğitim, özü itibariyle öğrencinin;
1- Merak duygusunu kamçılaması ve onu harekete geçirmesi,
2- Öğrenme isteğini, sevgisini artırması ve ilgi alanına hitap etmesi,
3- Eğitimde genellik, eşitlik, demokratiklik, laiklik, bilimsellikgibi temel ilkeleri özümsemesi ve toplumsal yapının gerektirdiği milli/manevi kültürü öğrenmesi/yaşaması,
4- Kendisine, ailesine, içinde yaşadığı toplumuna ve insanlığa karşı görev ve sorumluluklarını yerine getirecek şekilde donanımlı kılınması
gerektiği bilinmelidir.
Bu bağlamda bireyin iç dünyası bu niteliklerle donatıldığında başarısının önünde hiçbir engel yoktur… Eğitim sürecinde hayatın içinden sunulacak kesitlerle öğrenci deneyecek, yanılacak, yanılgısından öğrenecek ve başardığını görecek. Büyük başarıların küçük başarısızlıklar üzerine bina edildiğinin bilincinde bilgi, beceri ve yeteneklerinin farkına varacak ve yetkinliğini geliştirecektir… Bu birey, hayatı boyunca soran, sorgulayan ve özgürleşen beynini toplumsal hayatın her alanında sonuna kadar zorlayarak kullanacak, korku ve endişelerini yenecektir.
Bu öğrenme sürecinde hayatın anlamını ve hayatın ondan ne istediğini bilerek yaşayacaktır. İşte o zaman sürekli yenilik peşinde koşacak, bulduğu yenilikleri ürüne dönüştürecek ve en önemlisi de ürettiğinden ve başarısından dolayı da yaşamdan zevk alacaktır.
Eğitim süreci hayatın içinden kesitler sunmalıdır öğrenciye. Aksi taktirde sosyal hayattan izole edilmiş bir başka ifade ile yalıtılmış okullarda/sınıflarda yapılan ve sınavlarda dörtlü/beşli seçeneklerarasından tercih yapmaya sıkıştırılmış, dersleri ezberleten bir eğitim sistemi eğitimden beklentileri karşılayamaz.
Bugün de maalesef üzülerek ifade etmek durumundayım. Mevcut eğitim sistemi bireye yukarıda belirtilen nitelikleri kazandırma kabiliyetinden yoksundur. (Eğitimde Yapılması Gerekenler- Haftaya, Cumartesi).
_____________________________
(*) 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu
Dr. Kadir Çetin
