DAHİLER ARAMIZDA DOLAŞIRKEN
Her toplumda dahi dediğimiz ve sıra dışı işlerle ve sıra dışı düşüncelerle meşgul olan az da olsa (% 2-3) insanlar vardır. Bunlar toplumların hayatını kolaylaştıran bilimsel ve teknolojik gelişmelere öncülük eden nadir insanlardır.
Peki, aramızdaki bu üstün yetenekliler eğitim sistemi içinde fark edilip özel bir programa tabi tutuluyor mu? Konunun önemi eğitim sistemi içinde ve diğer kurumsal yapılar tarafından ne derece kavranmıştır? Bu soruların cevabını vermeden önce konuya ilişkin bir iki cümle kurmakta fayda var.
Her canlı ortamını bulursa orada serpilir, gelişir ve hayat bulur. Taş üstünde ancak ve ancak yosun yetişir, yosunun dışında o ortamda hiçbir şey yetişmez. Çölde orman yetişmeyeceği gibi, ortamını bulamayan bir toplumsal iklimde de dâhilerin/üstün yeteneklilerin kendilerini bulmaları ve topluma paratoner olmaları ya da motor olmaları düşünülemez. Bir başka ifade ile üstün yetenekli çocukların yetişmesi için uygun ortamı sağlayamazsanız onlardan yeterince yararlanamazsınız.
Tabi bu konuda önce çocuğun dahi, üstün zekâlı olup olmadığını nasıl anlayacağız? Her şeyden önce bu sorunun cevabını bulmamız gerekiyor. Bu konuda, yani üstün yetenekli/zekâlı çocukların tanılanması konusunda anne-babaların yanında öğretmenlerin bilgi sahibi olmaları önemlidir. Ardından bu çocukların eğitim süreci geliyor doğal olarak.
Üstün zekâlı çocukları tanıyabilmek, fark edebilmek için onların sergiledikleri tutum ve davranışları konunun uzmanları şöyle sıralıyorlar.
1- Bu çocukların öğrenme hızları normal çocuklara göre daha hızlıdır. Karmaşık konuları bile çok hızlı bir şekilde kavrarlar.
2- Üstün yetenekli çocuklar sorgulayıcı bir zihne sahiptirler. Meraklarını gidermek için çok soru sorarlar. Karmaşık konuları soru sorarak hızlı şekilde öğrenirler.
3- Konuları ve olayları anlatırken kelime bulmakta zorluk çekmezler. Çünkü kavram havuzları, kelime dağarcıkları çok zengindir.
4- Yaşıtlarına göre ilginç fikirler ileri sürerler. Problem çözme konusunda klasik yöntemlerin dışında farklı yöntemleri denerler.
5- Üstün yetenekli çocuklar, ilgi duydukları alanlara (matematik, müzik, resim vb.) yoğun ilgi gösterebilirler…
Bu ve buna benzer tutum ve davranış sergileyen çocukların dahi ve üstün yetenekli çocuklar olabileceği düşünülmelidir.
Aramızda dolaşan bu dahi çocukların eğitim programları mutlaka özel olarak hazırlanmalı ve bu programın öğretmenleri, yöneticileri de özel olarak yetiştirilmelidir. (Üstün zekâlı çocukların eğitim programları-Haftaya cumartesi)
Dr.KadirÇETİN